Fudbalski klub Borac u četvrtak počinje osmi nastup u takmičenjima Evropske fudbalske federacije. MONDO donosi osvrt na sve dosadašnje!
Prvu takmičarsku obavezu u sezoni fudbaleri Borca imaće u četvrtak, 7. jula, kada će u prvoj utakmici prvog kola kvalifikacija za Konferencijsku ligu ugostiti B36 Toršavn (stadion "Dr Milan Jelić" u Modriči, početak u 18.00 časova, direktan prenos na TV Arena sport).
Biće to za klub iz Platonove ulice 19. meč na evropskoj sceni, računajući samo takmičenja pod okriljem Evropske fudbalske federacije, a u isto vrijeme, ovo je crveno-plavima osmi "izlet" u evro-kupove.
Premijerni se dogodio prije nepunih 47 godina, u jesen 1975. godine, kada je tadašnja generacija igrača u crveno-plavim dresovima stekla pravo nastupa u Kupu pobjednika kupova kao finalista Kupa maršala Tita.
Borac je u finalu igranom 29. novembra 1974. godine odmjerio snage sa splitskim Hajdukom, koji je iste sezone bio i šampion, pa se banjalučki klub našao u žrijebu za treće evropsko takmičenje po jačini.
Lagan zalogaj u prvom kolu bio je predstavnik Luksemburga Rimelanž, kojem je Borac, predvođen sjajnim golgeterom Muhamedom Ibrahimbegovićem "Fišerom" postigao 14 golova (9:0, 1:5), od čega je čak šest bilo njegovo djelo, te je i dan-danas najbolji Borčev strijelac na internacionalnoj sceni.
Revanš je, ipak, ostao u sjeni sukoba trenera Borisa Marovića i prvotimca Vladimira Ćulafića, nakon kojeg je strateg Banjalučana odlučio da podnese ostavku, pa je ekipom u drugom kolu, u dvomeču sa slavnim belgijskim Anderlehtom, komandovao Miljenko Mihić.
Trofejni belgijski klub, koji je na kraju sezone i osvojio trofej, bio je, ipak, nepremostiva prepreka. U prvom meču, u Briselu, trijumfovao je rezultatom 3:0, dok je u Banjaluci poražen rezultatom 1:0, čime se završilo Borčevo "vatreno krštenje" u evropskim takmičenjima.
Do narednog izlaska u Evropu bilo je potrebno da prođe 13 godina. Osvajanjem Kupa maršala Tita, kao jedini jugoslovenski drugoligaš ikad kojem je to pošlo za rukom, Borac se ponovo našao u žrijebu za Kup pobjednika kupova.
Ovog puta kuglice su ga spojile sa Metalistom iz Harkova, predstavnikom tadašnjeg Sovjetskog Saveza, a Borac je poslije prvog meča igranog u Banjaluci bio na pragu senzacije.
Pred prepunim tribinama Gradskog stadiona, trijumfovao je rezultatom 2:0, ali kapital stečen pred domaćom publikom nije bio dovoljan da se tim Josipa Kužea nađe u narednoj fazi.
U revanšu, sve do 78. minuta, Borac je u rukama imao rezultat koji ga vodi bar u produžetke, obzirom da je Metalist do 62. minuta uspio da anulira zaostatak iz Banjaluke.
Međutim, na scenu je tada stupio švedski arbitar Hakan Lundgren, koji je poslije jedne bezazlene situacije pred golom Borca umjesto kornera dosudio – penal!
Poslije bure protesta igrača i trenera Borca, Šveđanin je ostao dosljedan svojoj odluci, Metalist je materijalizovao jedanaesterac, a onda u finišu dotukao crveno-plave, koji su se nakon meča suočili sa drakonskim invidualnim kaznama zbog fizičkog nastraja na Lundgrena.
Tako je golman Anton Jakovljević suspendovan na osam utakmica u evropskim kupovima, pomoćni trener Nenad Gavrilović dobio je zabranu sjedenja na klupi u trajanju od pet godina, dok je predstavnik kluba Živko Stanić suspendovan na tri godine.
Nepune četiri godine kasnije, Borac je osvojio jedini evropski trofej u klupskoj istoriji, u takmičenju koje nije bilo registrovano kao zvanični kup Evropske fudbalske federacije.
Riječ je o Mitropa kupu, takmičenju pokrenutom 1927. godine, u kojem su nastupale ekipe iz bivše Jjugoslavije, Mađarske, Austrije, Italije i Čehoslovačke.
Čast da podignu trofej u ovom takmičenju imali su kroz istoriju Milan, Bolonja, Udineze, Rapid Beč... a Borac je došao do kraja 1992. godine, nakon čega je takmičenje i ugašeno, te se originalni trofej čuva u Trofejnoj sali Gradskog stadiona.
Do prava nastupa u Mitropa kupu Borac je došao zahvaljujući "razbijanju" tzv. velike jugoslovenske četvorke u sezoni 1990-91.
U toj takmičarskoj godini, Borac je ostvario najbolji rezultat u ex-yu prvenstvu ikada, zauzevši četvrto mjesto, pa je stekao pravo da u proljeće 1992. godine nastupi na Mitropa turniru u Fođi, zajedno sa domaćinina, te ekipama mađarskog Vašutaša i Dunajske Strede iz tadašnje Čehoslovačke.
U polufinalu Borac je zaustavio Italijane, dok je u borbi za trofej bio bolji od Mađara, a oba puta junak je bio golman Milan Simeunović.
I Fođu i Vašutaš Borčevi igrači morali su da savladaju nakon penal-ruleta, a legendarni čuvar mreže je ukupno "skinuo" tri penala (Dan Petresku, Roberto Rambaudi i Zoltan Garas) i izrastao u heroja Borčevih navijača.
Na evropsku scenu, u zvanična takmičenja, Borac se vratio prije 12 godina.
Te 2010. godine, pod komandom novosadskog trenera Zorana Marića, klub iz Platonove ulice prigrlio je trofej namijenjen pobjedniku Kupa BiH, što ga je, par mjeseci kasnije, odvelo u žrijeb drugog kola kvalifikacija za Ligu Evrope.
U toj fazi, zaigrao je protiv Lozane, koja se pokazala kao nepremostiva prepreka. U prvom meču, u Švajcarskoj, domaćin je trijumfovao minimalnim rezultatom (1:0), dok je revanš duel završen remijem (1:1), pa je Borac povratnički nastup u evro-kupovima završio na prvoj prepreci, baš kao i naredna dva puta...
Sljedeće godine se, poslije osvajanja titule šampiona BiH, prve u istoriji kluba, oprobao u kvalifikacijama za Ligu šampiona. Žrijebom je spojen sa predstavnikom Izraela Makabijem iz Haife, koji je u prvom meču, pred domaćom publikom, trijumfovao rezultatom 5:1, iako je Borac do 68. minuta imao remi u džepu (1:1), uz vodeći gol koji je u prvom poluvremenu postigao Boris Raspudić.
U drugoj utakmici, Borac je poveo u ranoj fazi, potom pogodio i prečku, stvorila se atmosfera vjerovanja da izabranici Zvezdana Cvetkovića mogu da namire minus, ali su na kraju uknjižili Pirovu pobjedu (3:2), za častan oproštaj od inostrane scene.
Sljedeće godine, zauzimanjem trećeg mjesta u bh. eliti, Borac se ponovo našao u žrijebu za Ligu Evrope.
U prvom kvalifikacionom kolu, rival mu je bio nikšićki Čelik, a Borac je, iako neporažen u dva duela, morao da se oprosti od daljeg takmičenja.
Prvi duel, igran u Banjaluci, završen je rezultatom 2:2, dok je u Nikšiću bilo 1:1, pa se crnogorski predstavnik plasirao u narednu fazu zbog više postignutih golova na gostujućem terenu.
Borčevih fudbalera u evropskim takmičenjima nakon toga nije bilo sve do 2020. godine.
U proljeće te godine, zbog pandemije korona virusa, premijerligaško takmičenje je stopirano nakon 22 kola, a onda proglašeno i završenim.
U trenutku prekida, Borac je bio na četvrtom mjestu, što mu je, uz obustavu takmičenja u Kupu BiH, omogućilo da se predstavi u kvalifikacijama za Ligu Evrope.
U povratničkom nastupu, "plesom kuglica" spojen je sa još jednom ekipom iz Nikšića, Sutjeskom, a zbog već pomenute korona-pandemija, UEFA je donijela odluku da se u kvalifikacionim fazama igra jedan meč.
U ovom slučaju, domaćin je bio Borac, koji je Crnogorce savladao rezultatom 1:0 i tek drugi put u klupskoj istoriji preskočio prvu evropsku prepreku.
Druga je bila portugalski Rio Ave, takođe u Banjaluci, protiv kojeg je Borac iimao produžetke u džepu sve do 90. minuta. Ipak, tim Vlade Jagodića, iako se herojski borio, nije izdržao do kraja...
Banjalučka odbrana je "pukla" dva puta u finišu, pa su crveno-plavi ostali prvo bez produžetaka, a onda i potencijalnog duela sa Bešiktašom u Istanbulu u narednom kolu.
Na kraju, posljednji izlazak u Evropu, do ovog ljeta, dogodio se prošle godine, kada je Borac po drugi put presjekao šampionsku vrpcu i našao se u žrijebu kvalifikacija za Ligu šampiona.
Protivnik je u prvom kolu bio favorizovani rumunski šampion Kluž, koji se, ruku na srce, provukao, poslije pobjede rezultatom 3:1 u prvoj utakmici pred domaćom publikom.
Pred drugu, Borac je ostao bez Almedina Ziljkića, koji je na konferenciji za novinare objelodanio da napušta klub i karijeru nastavlja u ljubljanskoj Olimpiji. Ipak, i bez njega u timu, Borac je oduševio navijače...
Sve do ulaska u posljednjih pola sata nije bilo golova u Platonovoj ulici, a onda se mreža Rumuna zatresla dva puta za veoma kratko vrijeme, pa je u tim trenucima na semaforu bio ispisan rezultat 2:0.
To bi na kraju meča vodilo crveno-plave u naredno kolo – da UEFA pred start sezone nije ukinula pravilo gola u gostima, koji "vrijedi duplo", pa je Borac tako postao prva žrtva novog doba...
Umjesto slavlja u grotlu Gradskog stadiona, ušlo se u dodatnih 20 minuta. "Mirisalo" je na penale, ali su Rumuni u samoj završnici šokirali crveno-plave, postigli pogodak u 119. minutu i nastavili borbu za mjesto u evropskoj eliti.
Borac je, za utjehu, morao da se preseli u novoformirano takmičenje – Konferencijsku ligu, gdje se, u drugom kolu, susreo sa sjevernoirskim Linfildom.
Voljom žrijeba, prva utakmica igrana je u Belfastu, gdje se Borac proveo "kao bos po trnju", izgubivši rezultatom 4:0, pa je revanš u Banjaluci (završen remijem 0:0), prije kojeg je ostavku podnio dotadašnji trener Marko Maksimović, predstavljao formalnost...
Kada je riječ o određenim statističkim podacima, treba za početak reći da Borac trenutno ima sedam rekordera po broju utakmica u crveno-plavom dresu na evropskoj sceni.
Riječ je o Asmiru Avdukiću, Drašku Žariću, Marku Jovanoviću, Đorđu Ćosiću, Aleksandru Vojnoviću, Goranu Zakariću i Stojan Vranješu, s tim da će se, ukoliko nastupe u šta niko ne sumnja, Vojnović i Zakarić poslije prvog duela sa B36 Toršavnom izdvojiti iz ovog društva.
Spomenuli smo, početkom teksta, da je na listi strijelaca u evro-kupovima trenutno nedodirljiv Muhamed Ibrahimbegović "Fišer", a ukoliko bilo ko od igrača u crveno-plavim dresovima postigne gol u četvrtak u Modriči, biće mu to prvi za Borac na ino-sceni ikada!
Kada je riječ o trenerima, najviše utakmica na Borčevoj klupi u evropskim takmičenjima, tri, ima Marko Maksimović.
Mogao bi, ovog ljeta, da ga prestigne Nenad Lalatović, ukoliko Borac uspješno završi dvomeč sa Faranima, a potom zakaže duel sa boljim iz dvomeča Fola Eš (Luksemburg) – Tre Fiori (San Marino)...
SVE UTAKMICE BORCA U UEFA TAKMIČENJIMA
1975-76
Prvo kolo Kupa pobjednika kupova
17. septembar 1975. Borac – Rimelanž 9:0 (5 Ibrahimbegović, 3 Cetina, 1 Jurković)
2. oktobar 1975. Rimelanž – Borac 1:5 (Smileski, Kreso, Kovačević, Vidačak, Marjanović)
Drugo kolo Kupa pobjednika kupova
22. oktobar 1975. Anderleht – Borac 3:0
5. novembar 1975. Borac – Anderleht 1:0 (Ibrahimbegović)
1988-89
Prvo kolo Kupa pobjednika kupova
7. septembar 1988. Borac – Metalist 2:0 (Lemić, Lipovac)
5. oktobar 1988. Metalist – Borac 4:0
2010-11
2. kolo kvalifikacija za Ligu Evrope
15. jul 2010. Lozana – Borac 1:0
22. jul 2010. Borac – Lozana 1:1 (Vukelja)
2011-12
2. kolo kvalifikacija za Ligu šampiona
13. jul 2011. Makabi Haifa – Borac 5:1 (Raspudić)
20. jul 2011. Borac – Makabi Haifa 3:2 (2 Krunić, Vidaković)
2012-13
1. kolo kvalifikacija za Ligu Evrope
5. jul 2012. Borac – Čelik Nikšić 2:2 (Stokić, Dugić)
12. jul 2012. Čelik Nikšić – Borac 1:1 (Grahovac)
2020-21
Prvo kolo kvalifikacija za Ligu Evrope
27. avgust 2020. Borac – Sutjeska (Nikšić) 1:0 (Vranješ)
Drugo kolo kvalifikacija za Ligu Evrope
17. septembar 2020. Borac – Rio Ave 0:2
2021-22
Prvo kolo kvalifikacija za Ligu šampiona
6. jul 2021. Kluž – Borac 3:1 (Moraitis)
13. jul 2021. Borac – Kluž 2:1 (Vranješ, Moraitis)
Drugo kolo kvalifikacija za Konferencijsku ligu
22. jul 2021. Linfild – Borac 4:0
29. jul 2021. Borac – Linfild 0:0
2022-23
Prvo kolo kvalifikacija za Konferencijsku ligu
7. jul 2022. Borac – B36 Toršavn
14. jul 2022. B36 Toršavn - Borac
Pratite sve sportske vijesti na jednom mjestu, budite dio Mondo sportske zajednice na Viberu!