Hiljadu poginulih u zemljotresu u Japanu

Novinska agencija Džidži javila je da je u Sendaju, u blizini Mijakija, na jednoj plaži pronađeno 200 do 300 tijela, a pretpostavlja se da su žrtve stradale u naletu cunamija visokog sedam metara, pokrenutog poslije zemljotresa.

Mediji su javili i da je u Sendaju eksplodirao kompleks petrohemijske fabrike.

Ministarstvo odbrane saopštilo je da je u prefekturi Fukušima uništeno 1.800 kuća. Za sada je potvrđena pogibija 133 osobe, dok se 531 lice vodi kao nestalo, ali podaci o žrtvama stalno rastu.

U Mijakiju je cunami odnio jedan putnički voz, a sudbina ljudi koji su se u njemu nalazili za sada je nepoznata.

Putnički voz sa nepoznatim brojem putnika nestao je u blizini stanice Nobiru na liniji Sendai-Išinomaki.

U luci Ofunato u cunamiju je nestalo 48 ljudi, među njima i 23 studenta, javili su lokalni mediji.

Jedan brod sa 100 putnika nestao je u cunamiju a sudbina broda i putnika nije poznata, saopštila je policija prefekture Mijagi.

Veliki ribarski brodovi su, nošeni talasima, završavali na ulicama poplavljenih gradova, kojima teku blatnjave rijeke prepune otpadaka i nose automobile kao igračke.

Ovo je najjači zemljotres koji je pogodio Japan u poslednjih 140 godina.

Prema podacima ambasade Srbije u Tokiju, svi državljani Srbije u Japanu su dobro.

Epicentar potresa bio je 130 kilometara istočno od Sendaja, na dubini od 24 kilometra.

Svjetska nuklearna asocijacija saopštila je da je situacija u elektrani Fukušima pod kontrolom i da je ponovo pokrenuto hlađenje reaktora.

Vlasti su ranije iz predostrožnosti naredile evakuaciju oko 6.000 ljudi iz okoline atomske centrale, ali su naglasile da nije bilo proboja radijacije.

Vlada je takođe objavila stanje "nuklearne uzbune" uz napomenu da je vanredno stanje uvedeno kao "priprema za najgori scenario, iako za sada nema curenja"goriva.

Ovo je prvi put da je Japan uveo vanredno stanje u nekoj elektrani.

Fukušima se nalazi nešto južnije od zemljotresom najteže pogođene prefekture Mijagi, gdje je izbio požar u još jednoj nuklearki u Onogavi.

Međunarodna agencija za atomsku energiju saopštila je da pažljivo nadgleda situaciju u japanskim nuklearnim postrojenjima zbog povišenog rizika uslijed zemljotresa i cunamija i da zasad nema nikakvih naznaka da je bilo ikakvih problema.

Sjeveroistočne obale Japana zapljusnulo je nekoliko cunamija, od kojih je najveći bio visok 10 metara, i zbrisalo sve pred sobom - vozila, brodove, kuće i imanja.

Upozorenje na cunami izdato je u svim zemljama Tihog okeana, od SAD, Kanade i Aljaske, preko Centralne i Južne Amerike, do Australije, Novog Zelanda i Antarktika.

Vlada u Tokiju je, na vanrednoj sjednici, odlučila da pošalje sve raspoložive spasilačke ekipe i dodatne timove policije u najteže pogođena područja.

Japanska vlada je uputila 8.000 vojnika da pomognu ugroženim građanima.

"Zemljotres je nanio ogromnu štetu u širokim oblastima sjevernog Japana", rekao je premijer Naoto Kan na konferenciji za novinare, a AP ocjenjuje da je čak i za zemlju naviklu na zemljotrese, jutrošnji bio užasavajućih razmjera.

Prema televizijskim snimcima, talasi cunamija stigli su do Havaja kod Vajkikija.

Poslije prvog zemljotresa, koji se osjetio čak i u 2.500 kilometara udaljenom Pekingu, uslijedio je niz potresa, među kojima je jedan bio jačine 7,4 stepena.

Japanska televizija izvjestila je da su se u Tokiju tresle zgrade i da su iz objekata evakuisani milioni ljudi, kao i da je izbilo nekoliko požara.

Mediji su javili da je zbog zemljotresa na sjeveroistoku Japana izbio požar na 48 lokacija.

U naftnoj rafineriji Kozmo u gradu Išihari izbio je požar, koji je van kontrole a plamen seže i do 30 metara u nebo.

Na snimcima se vidjelo da je industrijski kompleks japanske naftne kompanije Kosmo Ojl (Cosmo oil) u potpunosti u plamenu.

Japanska televizija prikazala je snimke štete koju su cunamiji pričinili duž pacifičke obale, uništivši desetine vozila, čamaca i kuća.

Na snimcima iz helikoptera vide se poplavljeni priobalni gradovi i vozila i kontejneri koji plutaju u bujici prljave vode.

Na sjeveru Japana privremeno je obustavljen željeznički saobraćaj, a u Tokiju su zaustavljeni vozovi i odloženi letovi, dok su putnici zamoljeni da napuste terminal međunarodnog aerodroma Narita.

Današnji zemljotres jedan je od najsnažnijih zemljotresa u poslednjih 100 godina u svijetu.

"Smatra se da je najjači zemljotres pogodio Čile 1964. godine, čija je magnituda bila 9,5 stepeni Rihterove skale, a zatim zemljotres u Indoneziji 2005. jačine 8,9 stepeni, koji je za posljedicu imao cunami", rekao je Tanjugu zamjenik direktora u Seizmološkom zavodu Srbije Branko Dragičević.

On je objasnio da je poslednji zemljotres u Japanu, kao i svi ostali, tektonskog porijekla i da je nastao kao posljedica djelovanja pacifičke ploče, koja vrši pritisak na evroazijsku ploču: "Na tom kontaktu dolazi do akumuliranja seizmičkih energija, koje u jednom trenutku bivaju naglo oslobođene."

Poslije ovog, može se očekivati još zemljotresa u Japanu, ali naknadni udari, koji su posljedica slijeganja tla, najčešće bivaju slabiji za jednu do 1,2 jedinice Rihterove skale.

Po riječima Dragičevića, zemljotresi takve jačine ne mogu se desiti u Srbiji, gdje su najjači, do sada zabilježeni jačine 5,9 stepeni po Rihterovoj skali.

Očekivalo se da japanska ekonomija, poslije blagog slabljenja u četvrtom kvartalu prošle godine, ponovo počne da jača tokom prvih mjeseci 2011. zahvaljujući rastu izvoza i industrijske proizvodnje, ali je jutrošnji zemljotres povećao izglede velikog prekida rada mnogih ključnih proizvodnih grana, bar na kratki rok.

Današnji zemljotres je, prema navodima agencija, najsnažniji u Japanu u poslednjih 140 godina.

U potresu jačine 7,9 stepeni 1. septembra 1923. godine u području Tokija je poginulo više od 140.000 ljudi.

Zemljotres koji je 1995. godine razorio Kobe i nanio štetu od 100 milijardi američkih dolara bio je, po visini troškova, najskuplji zemljotres u istoriji svijeta.

Ekonomska šteta koju je 2004. godine nanio cunami u Indijskom okeanu procijenjena je na 10 milijardi dolara.

Ovo je inače sedmi najveći zemljotres u istoriji čovječanstva, od kako postoje mjerenja.

U poslednjih desetak godina bilo je takođe nekoliko razornih.

25-26. oktobar 2010, Indonezija - U zemljotresu jačine 7,7 stepeni po Rihteru poginulo 112 ljudi, a 500 se vode kao nestali.

29. oktobra 2008, Pakistan - Blizu 300 ljudi je poginulo u zemljotresu jačine 6,4 stepeni po Rihteru oko 73 kilometara sjeverno od Kvete u provinciji Balučistan.

12. maja, 2008 - Blizu 87.000 ljudi je poginulo, a više od 370.000 povrijeđeno u razornom zemljotresu jačine 7,8 stepeni po Rihteru oko 92 kilometra od Čengdua u provinciji Sečuan na jugozapadu Kine.

27. maja, 2006, Indonezija - Više od 5.700 ljudi je poginulo u zemljotresu jačine 6,2 stepeni po Rihteru u blizini indonežanskog ostrva Java.

8. oktobra, 2005 - U zemljotresu jačine 7,6 stepeni po Rihteru koji je pogodio sjeverni dio Pakistana i oblast kašmira poginulo je više od 73.000 ljudi, dok je više od milion ostalo bez domova.

26. decembra 2004, Azija - Stotine hiljada ljudi poginulo je u zemljotresu jačine 9,2 stepeni po Rihteru u vodama oko Indonezije i cunamiju, koji je izazvao u oblasti Indijskog okeana.

U zemljotresu snage 8,1 stepeni 1933. godine život je izgubilo više od 3.000 ljudi.

(agencije/MONDO)