Vrhovni sud Španije donio je presudu kojom se nalaže potomcima diktatora Fransiska Franka da vrate dva vredna romanička spomenika gradu Santjago de Kompostela.
Riječ je o skulpturama koje su nekada krasile čuvenu katedralu, a koje su prebačene u Frankovu rezidenciju, bez pravnih osnova.
Španski Vrhovni sud donio je odluku da nasljednici diktatora Fransiska Franka moraju vratiti dva značajna romanička skulpturalna dela gradu Santjagu de Kompostela, na severozapadu Španije.
Ova odluka potvrđena je u zvaničnim sudskim dokumentima.
Riječ je o kipovima koji su nekada krasili "Vrata slave", monumentalni portal iz 12. vijeka koji predstavlja ulaz u slavnu katedralu u Santjagu, jednom od najvažnijih spomenika srednjovekovne umetnosti i konačno odredište čuvenog hodočašća Kamino de Santjago.
Kako su spomenici dospeli u Frankovu vilu?
Kipovi su prvobitno uklonjeni tokom restauracije fasade katedrale, a grad ih je otkupio 1948. godine.
Međutim, 1952. godine, tokom posjete Santjagu, Frankova supruga Karmen Polo izrazila je interesovanje za ove umjetnine. Ubrzo nakon toga, tadašnji gradonačelnik, želeći da udovolji prvoj dami, organizovao je njihov transport u palatu Meiras, letnju rezidenciju Frankove porodice.
U presudi se navodi da je ovaj čin bio "motivisan željom da se zadovolji supruga šefa države", ali da to ne mijenja činjenicu da su kipovi ostali u vlasništvu grada.
Sud odbacio tvrdnje Frankovih nasljednika
Iako je porodica Franko decenijama čuvala ove skulpture, sud je zaključio da im one pravno ne pripadaju.
Frankovi nasljednici su tvrdili da grad nikada nije formalno završio kupovinu, te da su kipovi pribavljeni preko antikvara. Ove tvrdnje, međutim, nisu potkrijepili validnim dokazima već su se oslanjali na porodične usmene predaje.
Francisko Franko, unuk diktatora, nije odgovorio na molbu za komentar.
Fransisko Franko je preuzeo vlast 1936. godine vojnim udarom protiv legalno izabrane republikanske vlade, a Španijom je vladao naredne četiri decenije, sve do smrti 1975. godine. I danas, gotovo pola vijeka kasnije, njegovo nasljeđe izaziva duboke podjele unutar španskog društva.
(MONDO/EUpravo zato)
