Tokom vikenda najavljeno je da će Republika Srpska dobiti deseti grad, a na iznenanđenje mnogih inicijativa je pokrenuta da taj status dobiju Laktaši.
Podsjećamo, prije godinu dana u NSRS usvojen je zakon Gradu Derventi i tada je RS dobila devetu lokalnu zajednicu sa statusom grada. Prije Dervente status grada su dobili Banjaluka, Istočno Sarajevo, Bijeljina, Prijedor, Doboj, Trebinje, Zvornik i Gradiška.
Srpski član Predsjedništva BiH Milorad Dodik, koji inače živi u Laktašima, najavio je u subotu nakon susreta sa rukovodstvom opštine Laktaši da će u naredna tri mjeseca Laktaši dobiti status grada.
Prema zakonu, jedan od uslova za dobijanja statusa grada jeste da lokalna zajednica ima 50.000 stanovnika i određen stepen razvijenosti. Ipak moguće je da se uz posebnu studiju opravdanosti status grada dodijeli i u slučaju manjeg broja stanovnika, a primjer je Trebinje, kao regionalni centar Hercegovine.
Ljubiša Ćosić, gradonačelnik Istočnog Sarajeva i predsjednika Saveza opština i gradova RS (SOGRS) rekao je za Mondo da ova organizacija podržava sve veći broj inicijativa koje lokalne zajednice imaju u ovom pravcu, ali je detaljnije pojasnio i šta to donosi opštini odnosno gradu.
"Mi iz Saveza podržavamo to što sve veći broj lokalnih samouprava teži tom statusu, ali moram reći da on mora biti samo podstrek za poboljšavanje uslova života za stanovnike. Ja gradove vidim kao mjesta koja okupljaju ljude, u koje ljudi dolaze, koji polako postaju regionalni centri. Nadam se da će Laktaši to uspjeti iako su blizu Banjaluke, kao što su pokazali da mogu da budu usješni u privrednoj aktivnosti. Ali ukoliko stanovništvo bude težilo da odlazi u Banjaluku, onda je naziv grad samo simboličan", rekao je Ćosić.
On je dodao da je jedan od uslova koje zakon propisuje i taj da grad mora imati srednjoškolski centar, koji Laktaši nemaju. Upravo je to jedna od konkretnijih poruka sa sastanka predstavnika opštine Laktaši i republičke vlasti, koja je obećala izdvajanje šest miliona KM za izgradnju srednjoškolskog centra.
To je konkretna pomoć za poboljšanja uslova života, jer prema riječima načelnika Laktaša Miroslava Bojića 1.200 djece iz ove opštine pohađa srednje škole u Banjaluci.
Međutim, nakon što se u NSRS usvoji zakon o Gradu Laktaši, većina promjena koje slijede su "simboličnog tipa, poput promjena imena brojnih gradskih institucija". Vlada mišljenje i da gradovi ''imaju više para".
"Postoje brojne zablude u vezi sa prihodima i statusom. PDV se dijeli po koeficijentu koji se utvrdi prema karakteristikama lokalne zajednice, dok isplata od dobijenog poreza na dohodak zavisi od toga koliko ga je uplaćeno iz te opštine. Dakle, više para se dobija samo ako ima više privredne aktivnosti", dodaje Ćosić.
U Laktašima ističu da su po uplati PDV treća opština u Republici Srpskoj, što govori o tome da su mjesto u kome je razvijena privredna aktivnost.
Jedna od rijetkih prednosti koje nosi simbolika "grada" je ono što su svojevremeno isticali u Bijeljini.
Budući da su za mnoge projekte konkurisali kod evropskih fondova, primijetili su da moraju dodatno objašnjavati da Bijeljina nije ono što se u Evropi podrazumijeva kad se kaže "opština" (municipality), jer su u evropskim zemljama, koje imaju razgranatu lokalnu samoupravu, to male lokalne zajednice, sa par desetina hiljada stanovnika, a često i manje.
