Došli su iz Azije, ali su se prilagodili na evropske uslove toliko da ugrožavaju domaće vrste.
Invazivni azijski stršljenovi se u Evropi hrane stotinama različitih vrsta insekata, uključujući mnoge ključne oprašivače, upozoravaju naučnici.
Nakon ispitivanja crijeva više od 1.500 larvi dodatno je pojačana zabrinutost da stršljen predstavlja veliku opasnost po autohtone insekte, koji su već pod pritiskom zbog poljoprivrede, promjena u korišćenju zemljišta i hemijskog zagađenja.
Studija takođe ističe potencijalni uticaj na poljoprivredu, jer je 43 od 50 najčešće identifikovanih vrsta kojima se hrane larve stršljena poznato po tome što posjećuju cvijeće – uključujući tri glavna oprašivača evropskih usjeva.
Azijski stršljen, poznat i kao žutonogi stršljen, agresivna je invazivna vrsta porijeklom iz jugoistočne Azije.
U Francusku je stigao prije oko 20 godina, skriven u teretu keramike iz Kine, i brzo se proširio kontinentom.
Njegov glavni plen su medonosne pčele.
Azijski stršljen može da ubije 50 pčela dnevno, pa je izazvao pomor košnica u Francuskoj i Italiji.
U Velikoj Britaniji je prvi put primijećen 2016. godine, a od tada su ga redovno viđali, uključujući 44 potvrđena slučaja u 2024. godini, najviše u Kentu i Istočnom Saseksu.
Istraživači sa Univerziteta Ekseter sproveli su genetsku analizu metodom "dubokog sekvenciranja" kako bi identifikovali plen u crijevima više od 1.500 larvi stršljena iz 103 gnijezda u Džerziju, Francuskoj, Španiji i Velikoj Britaniji.
Identifikovali su 1.449 različitih vrsta plijena koje su odrasli stršljeni donosili svojim larvama u gnezda.
Plen je uključivao širok spektar muva, osa, pčela, leptira, moljaca i paukova, a najčešće su pronalaženi medonosne pčele, obične ose i muve.
Iako stršljenovi preferiraju medonosne pčele, koje su pronađene u svim gnijezdima i gotovo svim uzorcima, istraživanje je pokazalo da love i veliki broj drugih vrsta, što potvrđuje da su "prilagodljivi predatori" koji se hrane bilo kojim insektima prisutnim u blizini njihovih gnijezda.
Tri glavna evropska oprašivača usjeva – medonosna pčela, bumbari sa žutom prugom i bumbari sa crvenim repom – pronađeni su među 50 najčešćih plenova azijskog stršljena.
Glavna autorka studije, Sifreja Pedersen, rekla je: "Azijski stršljeni su poznati po tome da love medonosne pčele, ali do sada nije detaljno istražen njihov cjelokupan jelovnik. Ishrana im se značajno mijenja u zavisnosti od godišnjeg doba i regiona, što znači da se prilagođavaju".
"Insekti imaju ključnu ulogu u funkcionisanju ekosistema – od oprašivanja do razgradnje organske materije i kontrole štetočina. Većina populacija insekata opada zbog uništavanja staništa ili hemijskog zagađenja. Širenje azijskog stršljena predstavlja dodatnu prijetnju", dodala je.
Studija je objavljena u časopisu Science of the Total Environment.
(Mondo/Guardian)
