Ministar za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske Srebrenka Golić rekla je da je sliv rijeke Vrbas najuređeniji kada je riječ o upravljanju rizikom od poplava u BiH.
Golićeva je istakla da je sprovođenjem projekta "Smanjenje poplavnog rizika u slivu rijeke Vrbas", vrijednosti pet miliona dolara, a koji se implementira od 2015. godine, sistemski poboljšana otpornost i spremnost na poplave 14 lokalnih zajednica.
Sada taj projekat, koji zajedno realizuju Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske i Razvojni program UN (UNDP), ulazi u završnu fazu.
"Realizacijom ovih mjera, direktno je smanjen rizik od poplava za više od 50.000 stanovnika i 190 privrednih subjekta. Za 1.700 hektara poljoprivrednog zemljišta smanjena je mogućnost plavljenja i degradacije", istakla je Golićeva.
Ona je rekla da su poplave koje su se desile u posljednjih 10 godina u 14 opština sliva rijeke Vrbas prouzrokovale ekonomsku štetu od oko 165 miliona KM.
"Direktna šteta od poplava 2014. godine u 13 opština iznosila je više od 130 miliona KM. U slivu rijeke Vrbas živi oko 300.000 stanovnika i posluje oko dvije i po hiljade poslovnih subjekata", naglasila je Golićeva.
Ona je pojasnila da su izgradnjom drenažnog sistema oborinske kanalizacije, s ciljem smanjenja poplavnog rizika prikupljanjem površinskih i procjednih voda sa prostora industrijske zone Nova Topola na području Gradiške, završeni svi krupniji radovi u 14 opština u slivu rijeke Vrbas.
"Vrijednost projekta, koji je finansirao Zeleni klimatski fond /GEF/, iznosi pet miliona dolara. Više od 65 odsto sredstava je uloženo direktno u primjenu mjera na vodotocima u opštinama sliva rijeke Vrbas, te za opremu i uvođenje novih tehnologija. Do sada je sproveden 21 projekat ukupne vrijednosti oko tri miliona KM", precizirala je Golićeva.
Prema njenim riječima, putem ovog projekta unaprijeđena je zakonska regulativa, transponovana EU Direktiva o poplavama, izrađeni podzakonski akti koji definišu mapiranje poplavnih rizika i izrađen Plan upravljanja poplavnim rizikom za sliv Vrbasa na području Republike Srpske sa setom mjera za smanjenje gubitaka i štete od poplava.
"Projektom je i modernizovan sistem upravljanja poplavnim rizikom na slivu Vrbasa - instalirano je 29 automatskih hidrometeoroloških stanica koje u realnom vremenu očitavaju parametre, uspostavljena baza hidrometeoroloških podataka, prvi put izrađene mape opasnosti i mape rizika od poplava - rang pojave 20, 100 i 500 godina, izrađen model osjetljivosti na pojavu bujičnih poplava, katastar bujičnih slivova, kao i karta erozije", naglasila je Golićeva.
Ona je pojasnila da je izrađen i model štete od poplava za stambeni, poslovni i sektor poljoprivrede, kreiran "Vrbas geoportal" na kojem su dostupne mape opasnosti i rizika od poplava, model osjetljivosti na bujične poplave, model štete od poplava, katastar klizišta i bujičnih vodotoka, podaci hidrometeoroloških mjerenja u realnom vremenu.
"Uspostavljen je i sistem za prognoziranje i rano upozoravanje na poplave, te održano 20 naprednih obuka za 179 stučnjaka i službenika o korištenju savremenih alata i metodologija za unapređenje upravljanja poplavnim rizikom u BiH", navela je Golićeva.
Ona je dodala da je nabavljeno 168 radio stanica, osam digitalizovanih sirena, tri radio releja, stručno osposobljeno 13 opštinskih službi i izrađeno i unaprijeđeno 15 lokalnih planova reagovanja i evakuacije u slučaju poplave, održano osam obuka za 189 poljoprivrednih proizvođača i predstavnika opštinskih poljoprivrednih službi o uticaju poplavnog rizika i smanjenja štete u poljoprivredi.
"Organizovano je i 13 obuka za predstavnike lokalnih službi za prostorno planiranje, kako bi se poplavni rizik uzeo u obzir kod planiranja razvoja i korištenja prostora", rekla je Golićeva.
