Blagajnik Srpske pravoslavne crkve Srbislav Žikić (50) iz Beograda, osumnjičen je da je opljačkao SPC za oko milion evra.
U Beogradskoj patrijaršiji su zaprepašćeni poslije otkrića da je tihi i mirni blagajnik Arhiepiskopije beogradsko-karlovačke, kakvim su ga smatrali, zapravo godinama pljačkao crkvu.
”Zaprepašćen sam. Kao kada biste vi saznali da vam je prijatelj ukrao automobil ili opljačkao stan. Boli me i što je ovakva bruka procurila u javnost, što sve nije ostalo u okvirima crkve”, kaže za ”Politiku” jedan od visoko pozicioniranih predstavnika Patrijaršije.
U saopštenju SPC navodi se da je S. Ž. zaposlen na poslovima blagajnika u Arhiepiskopiji beogradsko-karlovačkoj u posljednjih nekoliko godina sukcesivno vršio pronevjeru crkvenog novca koji mu je bio povjeren. Ovo nedjelo je otkriveno vanrednim popisom blagajne i prijavljeno je nadležnim državnim organima radi utvrđivanja činjeničnog stanja.
Jedna od upućenih osoba, zadužena za finansije u SPC, naglašava da je Arhiepiskopija beogradsko-karlovačka posebna jedinica, smještena sticajem okolnosti u istoj zgradi patrijaršijskog dvora.
Vikarni episkop hvostanski Atanasije Rakita i šef kabineta patrijarha Irineja, vladika remezijanski Andrej prenosi za ”Politiku” molbu patrijarha da se mediji drže isključivo pomenutog saopštenja.
Između redova, u pitanju je nezapamćeni skandal, jer je, sudeći prema nekoliko izvora, blagajnik crkvu potkradao godinama, ali se sumnja da u tome nije bio sam što će, dodaje se, biti utvrđeno tokom opsežne istrage.
Potvrđeno je, takođe, da je hapšenje obavljeno neobično diskretno, s obzirom na sumu novca koja je pronevjerena, kao i da je ekipa policije u zgradu Patrijaršije ušla usred dana. Molbu da se izbjegne halabuka oko hapšenja policiji je uputio patrijarh, koji je zaprepašćen ovim skandalom koji se desio u samom srcu SPC, posebno što je osumnjičeni za krađu godinama sticao povjerenje velikodostojnika.
Prema riječima sagovornika “Politike” novac potiče iz takozvanog eparhijskog razreza koji u Arhiepiskopiji beogradsko-karlovačkoj iznosi 13 odsto od svih prihoda. U ovoj eparhiji se nalazi oko 70 hramova i ona slovi za najbogatiju u SPC.
List “Alo” precizira da je iz kase ukradeno 19. 5 miliona dinara, 40.000 švajcarskih franaka, 50.000 amerilkih dolara i 890.000 evra.
Srbislav Živković je bio blagajnik za vrijeme vladavine tri patrijarha- Germana, Pavla i sadašnjeg Irineja, a najviše novca iz blagajne je uzeo dok je pokojni patrijarh Pavle bio na samrti.
Svu su mu vjerovali na riječ. S vremena na vrijeme kada se pojave ljudi koji su bili zaduženi za vanredni popis, oni su ga navodno pitali da li u kasi ima određena svota novca, što je on potvrđivao, ali niko nije tražio novac na uvid, što je Žikić koristio za ličnu dobrobit.
Žikić je prema navodima ovog lista živio galantno. Iznajmljivao je luksuzan stan u elitnom generalskom naselju Cvećara na Dedinju čija je mjesečna renta iznosila oko 1.500 evra, iako mu je omogućeno da boravi u Užičkoj ulici gdje se nalazi vila Patrijaršije.
Komšije kažu da su se Žikići doselili u septembru prošle godine.
”Nisam znala ni ko su ni šta su do prije dva dana kada su mi na vrata pozvonili detektivi. Povremeno sam čula parkiranje automobila, graju djevojčica ali njega i gospođu nikada nisam vidjela”, rekla je za “Alo” komšinica Žikića.
Sagovornik lista iz SPC otkriva i da je Žikić prijateljima poklonio čak više desetina hiljada evra: “Nekom čovjeku je da 30.000 evra, a kada je odlazio na dječije rođendane svako dijete bi darivao sa oko 1.000 evra u kešu.”
Žikić je uhapšen u utorak u Patrijaršiji, a kasno sinoć priveden je kod istražnog sudije Višeg suda u Beogradu.
Na saslušanju u policiji Žikić je priznao da je uzimao novac, ali je ponudio nadležnima da sve “do dinara vrati.”
Vjerski analitičar Mirko Đorđević objašnjava za ”Politiku” da je ovaj događaj jako neprijatan po SPC, a posljedica je toga što finansijsko poslovanje u crkvi nije javno.
”Bilo bi korektno reći da je crkva sama otkrila malverzacije i prijavila slučaj, jer ona nema mehanizme da nekoga zatvara, goni ili kažnjava. Pošto je u pitanju ogromna suma novca, mislim da je ovo još jedna opomena crkvi. Ona bi trebalo da ima komisije za kontrolu poslovanja. Crkva finansijski dobro stoji posljednjih godina, ali ne postoji kontrola pa se zato dešavaju i ovakve nemile pojave. Podsjećamo i na slučaj raščinjenog vladike Artemija koji se bavio biznisom. Ima i drugih vladika koje ulaze u biznis na teritoriji svojih eparhija što bi trebalo ozbiljnije kontrolisati”, smatra Đorđević.
Prema njegovim riječima, crkvi je potreban nadzor u svakoj ustanovi ili organizaciji.
”Država nije uspjela da nametne crkvi kontrolu, jer je SPC odbila da se iko meša u njeno poslovanje i posljedice su sada takve kakve su, kaže Đorđević.
On podsjeća da je malverzacija bilo i u vrijeme patrijarha Pavla, ali ne ovakvih.
”Mislim da je sada kontrola slabija i da bi u nadzoru finansija trebalo da učestvuju predstavnici države ili banaka. Dešava se da crkveni budžet bude u ”krizi”, pa da država mora da pomaže”, ukazuje Đorđević.
(MONDO, foto: zgrada Patrijaršije, MONDO)