Američki predsjednik Barak Obama pozvao je na puno priznanje ubistava Jermena u vrijeme Otomanskog carstva, izbjegavši riječ genocid.
Osuđujući "užasne događaje" od prije 96 godina Obama nije rekao da je riječ o genocidu, iako je obećao tokom svoje predizborne kampanje da će upravo to učiniti.
"Ja sam u više navrata istakao svoj stav o događajima iz 1915. godine i moje gledište se nije promijenilo. U interesu je svih nas puno, iskreno i pravedno priznanje činjenica", rekao je Obama u saopštenju Bijele kuće povodom Dana sjećanja na Jermene.
Apelujući na Tursku da prizna ubistva, Obama je naglasio da prekrajanje istorije destabilizuje sadašnjost i kalja uspomenu na žrtve, dok priznanje prošlosti postavlja čvrste osnove za mirnu i naprednu zajedničku budućnost.
Turski ambasador u Vašingtonu odbacio je kritike Obame.
"Duboko žalimo što saopštenje Baraka Obame o događajima iz 1915. godine odražava netačnu, fabrikovanu i jednostranu karakterizaciju istorije", rekao je ambasador Namik Tan, nazivajući Obamine komentare "neprihvatljivim i neopravdanim".
On je dodao da SAD treba da ohrabruju normalizaciju i dijalog, a ne da se priklanjaju jednoj strani i daju politički motivisana saopštenja.
Jermenska skupština Amerike, grupa koja promoviše američko-jermenske veze, takođe nije zadovoljna Obaminim saopštenjem, rekavši da je riječ o "propuštenoj šansi".
"Riječi znače nešto i ovo saopštenje predstavlja propuštenu šansu da se pomogne da zacijele otvorene rane prošlosti", rekao je izvršni direktor Skupštine Brajan Arduni.
On je rekao da su genocid i negiranje genocida ubitačni, ističući da SAD treba da se ozbiljno pozabave posljedicama negiranja genocida nedvosmislenim priznanjem ove istorijske istine.
Turska i Jermenija potpisale su istorijske protokole 2009. godine, uz posredovanje Švajcarske, što je bio prvi korak ka okončanju decenija neprijateljstva zbog masakra iz vremena Drugog svjetskog rata koje su Otomanski Turci počinili nad Jermenima.
Kao datum obilježavanja godišnjice masakra nad Jermenima uzima se 24. april, datum hapšenja u Carigradu više od 200 intelektualaca i vođa jermenske zajednice, što je obilježilo početak masakra i deportacije Jermena koji su trajali od 1915. do 1917. godine.
Za Jermene riječ je o genocidu u kojem je stradalo više od milion i po pripadnika njihove zajednice.
Turska sa svoje strane tvrdi da je u masakru poginulo između 300.000 i 500.000 ljudi, dodajući da to nije bila kampanja istrebljenja, već da su to bile žrtve haosa koji je zavladao poslednjih godina Otomanskog carstva.
Procjenjuje se da je oko 1,5 miliona Jermena ubijeno ili umrlo u pogromu, a oko 3 000 pravoslavnih crkava i manastira je uništeno.
(Srna)
