Arheolozi su otkrili zagonetnu kružnu strukturu tzv. rondelu koju su napravili ljudi prije 7.000 godina.
Na lokalitetu Nove Obježež u Poljskoj sprovedena su arheološka istraživanja na kružnoj – neolitskoj građevini sa karakterom ceremonijalnog centra. Ova kružna struktura, poznata kao rondela, stara je 7.000 godina.
Radove su sproveli poljski arheolozi. Rukovodilac istraživanja je bio prof. dr Leč Zernijaksa sa Odjeljenja za praistorijsku arheologiju na Institutu za arheologiju i etnologiju, Istorijski fakultet Univerziteta u Gdanjsku, piše u saopštenju.
Ranije se vjerovato da ovakvih okruglih struktura nema u Poljskoj i da se vezuju za poljoprivredne zajedniice na dalekoj perifieriji svijeta. Danas je poznato najmanje 7 rondela u Poljskoj. U čitavoj Evropi taj broj iznosi 200. Rondele se razlikuju po veličini, broju kapija, rovova.
Rondela u Poljskoj
Kružna struktura ili rondela iz neolita datuje se od 4.800-4.500. godine prije nove ere. Njen prečnik iznosi 50 m. Imala je bedem od hrastovog šipa, ispunjenim glinom i preko je išao krov. Bila je u upotrebi najmanje 300 godina.
Oko rondele išao je duboki rov, popriječnog presjeka u obliku slova V. Na ovom lokalitetu bilo ih je 4, i nisu bili svi istovremeni. U bedemu i okolnom rovu postoje tri rupe koje su nekada bile ulazne kapije, ali i otvori kroz koje bi, u određeno doba godine, padali zraci sunca, obeležavajući datume proslava i dajući svečanosti ekstra, kosmička moć.
"Sve u svemu, reč je o ogromnoj svečanoj građevini, čak i po savremenim kriterijumima. Za njenu izgradnju bilo je potrebno posjeći najmanje 500 čvrstih stabala, nabaviti oko 800 tona gline i iskopati nekoliko stotina metara rovova, i to sve kamenim i koštanim alatima", objasnio je prof. Leč.
Naime, kada se posmatra ovaj projekat, ne treba gledati samo na tehničku stranu i ogroman trud koji je uložen, već prije svega na motivaciju ljudi tog vremena da izgrade nešto tako nepraktično.
Ko je gradio rondele?
Rondele su gradili potomci najstarijih poljoprivrednih zajednica (tzv. kultura linearne keramike (eng. LBK)), koji su kolonizovali srednju Evropu između 5.500. i 5.000. godine prije nove ere.
Rondele se grade oko 4800. godine prije nove ere, kada LBK opada. Prostiru na teritoriji današnje današnje Mađarske, Slovačke, Češke, Austrije, Njemačke i Poljske.
"Ovo je važna okolnost, jer ukazuje na kontekst i omogućava nam da u njemu vidimo krupne društvene i vjerske promjene na koje ukazuje pojava rodnela. Šta je bio razlog urušavanja kulture najstarijih zemljoradničkih zajednica, ako su njihovi nasljednici počeli da grade monumentalne objekte koji ne samo da su ispunjavali zajedničku funkciju, odnosno integrisali brojne lokalne grupe zajedničkim graditeljstvom i proslavama, već istovremeno – za prvi put u istoriji ove oblasti – povezivali ove aktivnosti sa kosmičkim silama?", objašnjava arheolog Leč.
Pad kulture LBK
Za pad ove kulture često se u obzir uzimaju klimatske promjene koje su se dogodile prije 7.000 godina. Moguće da se dogodilo zahlađenje, ali i suše koje su dovele od pada u poljoprivrednim aktivnostima, pojave bolesti i napuštanja mnogih oblasti, piše magazin "Sve o arheologiji".
"Do sada smo utvrdili da je u ovom konkretnom regionu zaista postojala kriza od oko 200 godina nakon propasti kulture linearne keramike. Ovo se posebno jasno može vidjeti u jezgru sedimenta koje smo uzeli iz sedimenata koji su se hiljadama godina akumulirali na dnu jezera u blizini jezera. Ovi sedimenti sadrže polen, drveni ugalj i mnoge druge isparljive materije, koje pod mikroskopom otkrivaju zapise promjena u životnoj sredini, kako prirodnih u vezi sa kolebanjima klimatskih uslova, tako i onih koje izaziva čovjek (šumski požari, sječe, gajenje žitarica i ispaša životinja)", rekao je profesor.
Dalje arheolog ističe da je jedno od njihovih najvažnijih otkrića da su rovovi, koji su okruživali krug, najvjerovatnije zatrpani odmah nakon ceremonije. Zatim ponovo iskopani prije narednih ceremonija koje su se održavale svakih nekoliko godina. Istraživači se nadaju da će buduće analize da pokažu koliko često su održavane ceremonije.
(Mondo)
