"Gospodin Njet" dobio njet od Putina: Svađa u Kremlju, ruski predsjednik precrtao svog "najvjernijeg psa"?

Sastanak Putina i Trampa, koji je trebalo da označi prekretnicu u pregovorima o Ukrajini, iznenada je otkazan. Kao glavni krivac označen je Sergej Lavrov, dugogodišnji šef ruske diplomatije, poznat kao "Gospodin Njet".

Okosnica previranja u Kremlju jeste otkazivanje, ili kako Rusi insistiraju "odlaganje" sastanka Putina sa američkim kolegom Donaldom Trampom u glavnom gradu Mađarske - Budimpešti.

Izvor: SERGEY BOBYLEV/SPUTNIK/KREMLIN Pool/EPA

Iako je bilo samo pitanje trenutka kada će se Tramp i Putin sastati kako bi razgovarali o okončanju rata u Ukrajini, u posljednjem trenutku je došlo do otkazivanja susreta, a kao glavni krivac je označen upravo Lavrov.

Spekuliše se da je ruski šef diplomatije pretjerao sa zahtjevima tokom razgovora sa američkim državnim sekretarom Markom Rubijom 20. oktobra, što je ovaj prenio svom šefu - Trampu - dodajući da Rusija ne pokazuje želju za pravim pregovorima.

Sumnje da Putin okreće leđa dojučerašnjem bliskom saradniku pojavile su se kada se Lavrov nije pojavio na značajnoj sjednici Savjeta bezbjednosti Rusije, kojom je šef Kremlja predsedavao 5. novembra, a ponovo je podgrijane kada je ruski ministar izgubio status šefa delegacije na Samitu G20, koji bi trebalo da se održi ovog mjeseca.

Kremlj je juče demantovao izvještaje da su se Putin i Lavrov posvađali zbog otkazivanja sastanka sa Trampom: "U ovim izvještajima nema ničeg istinitog. Lavrov nastavlja da obavlja funkciju ministra spoljnih poslova", rekao je Peskov, prenijela je ruska državna novinska agencija TASS.

Bilo da se kao feniks digne iz pepela ili da ipak napusti funkciju na kojoj se odavno odomaćio, postoji nekoliko stvari koje bi trebalo znati o Sergeju Lavrovu.

A za rođendan - najviše državno odlikovanje

Lavrov, kojeg je Putin u martu kada je slavio rođendan dekretom imenovao za člana Ordena Svetog Andreja Prvozvanog, što je najviše državno odlikovanje Rusije, na diplomatskim funkcijama je čak 31 godinu. Tako je oborio važan rekord i postao diplomata sa najdužim stažom u istoriji Rusije.

Prije njega, ovu laskavu neformalnu titulu imao je Andrej Gromika, njegov sovjetski prethodnik, čiji je mandat trajao 28 godina, dok je državni kancelar Ruske imperije Aleksandar Gorčakov u diplomatskoj službi proveo dvije godine manje.

Na poziciji ministarstva inostranih poslova, koja je sada na staklenim nogama, Lavrov je skoro 22 godine. Tokom impresivnog staža rukovodio je nekim od najizazovnijih kriza Moskve, u svom prepoznatljivom stilu.

"Gospodin Njet" 21 godine na istoj funkciji

Upravo zbog svog samouvjerenog i nepopustljivog ponašanja, ali prije svega zbog opstrukcija i odbijanja kompromisa sa Zapadom, zaradio je nadimak "Gospodin Njet" - termin koji je prvobitno skovan tokom Hladnog rata da opiše Gromnika.

Nakon trovanja u Solsberiju 2018. godine, kada su ruski agenti pokušali da ubiju bivšeg ruskog špijuna Sergeja Skripalja nervnim agensom "novičok", Lavrov je žestoko reagovao na optužbe da je Moskva odgovorna.

"Nikada nećemo popustiti pred ultimatumima, ne možete s Ruskom Federacijom razgovarati tim jezikom", rekao je kolegama diplomatama iz Rusije koji su bili protjerani zbog trovanja.

Tokom rata u Siriji, Lavrov je predvodio moskovsku diplomatsku kampanju koristeći pravo veta u Ujedinjenim nacijama da blokira svaki pokušaj sankcionisanja režima Bašara Al Asada.

Uoči početka rata u Ukrajini rekao je da Rusija nikada neće da napadne Ukrajinu. A kada su ruske snage pokrenule vojnu invaziju, tvrdio je da je Ukrajina, a ne Rusija, pokrenula neprijateljstva, zbog insistiranja da se pridruži NATO savezu, što Moskva vidi kao neizdrživu prijetnju na svojim granicama.

Ovo su još neke osnovne informacije o Lavrovu i njegovoj karijeri:

• Sergej Viktorovič Lavrov je rođen u Moskvi 21. marta 1950. godine
• Diplomirao je na prestižnom Moskovskom državnom institutu za međunarodne odnose (MGIMO) 1972. godine
• Tokom studija je naučio sinhala, službeni jezik Šri Lanke, pa i divehi, službeni jezik Maldiva, a kasnije i engleski i francuski
• Prvu sovjetsku diplomatsku poziciju dobio je u Šri Lanki
• Bio je stalni predstavnik Rusije u Ujedinjenim nacijama od 1994. do 2004.
• Putin je imenovao Lavrova za ministra spoljnih poslova 2004.
• Cijelu karijeru proveo je u ruskom Ministarstvu spoljnih poslova, uključujući i period SSSR

Kada je bio stalni predstavnik Rusije u UN, Lavrov je rukovodio u više kriznih situacija, uključujući sukob na Kosovu i invaziju Iraka pod vođstvom SAD, gdje je stekao reputaciju diplomate koji direktno brani ruske spoljnopolitičke interese i bio je jedan od najuticajnijih članova Savjeta bezbjednosti UN.

Na pitanje šta je potrebno da bi neko bio dobar diplomata, Lavrov je rekao da su ključne osobine erudicija (obrazovanost i načitanost) i duboko poznavanje istorije, dodajući da je važno biti posvećen svojoj "otadžbini" i razumjeti psihologiju pregovarača s druge strane stola, piše "Al Majalla".

"Odbojan, nepopustljiv i grub"

Tokom Lavrovljeve duge karijere, američki političari i diplomate opisivali su ga kao odbojnog. Bivša američka državna sekretarka Hilari Klinton jednom je primijetila da je Lavrov nije tretirao s poštovanjem tokom pregovora, dok su drugi visoki članovi administracije bivšeg američkog predsednika Baraka Obame opisivali Lavrova kao nepopustljivog i grubog.

Neki su ga optuživali da je portparol Vladimira Putina. Reks Tilerson, koji je bio američki državni sekretar u prvoj Trampovoj administraciji, navodno je rekao 2017. godine: "Ne možete da igrate tango sa Lavrovom jer mu nije dozvoljeno da pleše", aludirajući na potpunu kontrolu koju Putin ima nad ministrom spoljnih poslova.

"Lavrov je bio poštovan i efikasan ruski ambasador pri UN 90-ih. Ali tokom svojih 20 godina na mjestu šefa ruske diplomatije, postao je reinkarnacija Andreja Gromika, sovjetskog ministra spoljnih poslova iz Hladnog rata. Njegova uloga je sada izgleda svedena na to da govori 'ne' strancima, brani neodbranjivo i pokušava da opravda jednu od najtragičnijih i najkatastrofalnijih odluka u istoriji (invaziju na Ukrajinu)", rekao je 2022. Kim Darok, penzionisani diplomata i blizak savjetnik Tonija Blera, Gordona Brauna i Dejvida Kameruna.

Ipak, Lavrov je uspio da zadobije ograničeno poštovanje drugih diplomata, čak i nekih zapadnih protivnika Rusije, koji su izrazili poštovanje naglašavajući da je profesionalac.

BONUS VIDEO:

(Al Majalla)