Sve veći broj hidroelektrana u Jugoistočnoj Evropi može da izazove neprocjenjivu štetu za globalno važne tačke biološke raznovrsnosti, upozoravaju stručnjaci u međunarodnom naučnom časopisu "Pregledi obnovljive i održive energije".
Analiza je usmjerena na rijeke dunavskog sliva u Sloveniji, BiH, Srbiji i Crnoj Gori, čiji sliv zahvata i oko dvije trećine hrvatskog kopna.
Duž tih rijeka radi čak 636 hidroelektrana, a u planu je izgradnja dvostruko većeg broja.
Stanice za praćenje biodiverziteta su rijetke pa je teško procijeniti uticaj hidroelektrana na riječni tok, ribe i beskičmenjake, upozorava se u analizi.
Od ukupnog broja hidroelektrana, 42 (šest odsto) su velike, odnosno veće snage od 10 megavata, a raspolažu s 94 odsto ukupnog instaliranog kapaciteta, dok su 72 srednje snage od jedan do 10 megavata, a 522 male.
Male hidroelektrane čine 82 odsto ukupnog broja, a daju samo dva odsto struje te se njihov broj naglo povećao nakon 2000. godine.
Čak 1.015 kilometara toka rijeka pretvoreno je u akumulacije, što sasvim mijenja uslove živog svijeta, a na 59 hidrocentrala utvrđena su zagađenja.
Većina hidroelektrana nalazi se u slivu rijeke Save (438) i Drave (110). Tako su glavni tokovi dvije rijeke maksimalno iskorišteni za proizvodnju struje.
Na rijekama dunavskog sliva planira se izgradnja novih 1.315 hidroelektrana, najviše u Srbiji i BiH.
Ovo je prvi regionalni pregled korištenja hidroenergije i dostupnih izvora podataka o njihovom uticaju na okolinu za područje izvan Alpa, te upozorenje da trenutni hidrološki i biološki monitoring na navedenim rijekama nije dovoljan za procjenu ekoloških uticaja, navode autori analize.
U tekstu se zaključuje da hidroelektrane mogu proizvoditi ekološki prihvatljivu električnu energiju "samo ako su izgrađene na pravim mjestima i uz odgovarajuće mjere ublažavanja".
