Haški tribunal oslobodio je bivšeg predsjednika Srbije Milana Milutinovića. Petorica saoptuženih zvaničnika osuđena su na ukupno 96 godina zatvora.
Na po 22 godine zatvora osuđeni su bivši potpredsjednik Savezne vlade Nikola Šainović i generali Nebojša Pavković i Sreten Lukić. Generali Dragoljub Ojdanić i Vladimir Lazarević osuđeni su na po 15 godina zatvora.
Šainović, Pavković i Lukić su presudom označeni kao ključni učesnici "u zajedničkom zločinačkom poduhvatu" nasilnog proterivanja stotina hiljada albanskih civila sa Kosova, od marta do juna 1999, čiji je cilj bila - kako je tvrdila i optužba - "promjena etničke ravnoteže radi zadržavanja srpske kontrole" nad pokrajinom.
Oni su proglašeni krivim po svih pet tačaka optužnice - za prisilno premještanje, deportacije, ubistva i progon albanskog stanovništva sa Kosova.
Generale Dragoljuba Ojdanića (67) i Vladimira Lazarevića (59), Tribunal je osudio na po 15 godina zatvora zato što su "pomagali i podržavali" počinjenje zločina u okviru sprovođenja tog poduhvata, ali nisu imali nameru da Albance masovno rasele.
Ojdanić i Lazarević proglašeni su krivim za pomaganje i podržavanje prisilnog premeštanja i deportacije, a oslobođeni su krivice po ostale tri tačke.
Oslobađajuću presudu Milutinoviću, po svih pet tačaka optužnice, vijeće je obrazložilo nalazom da nije dokazano da je on "značajno doprineo zajedničkom zločinačkom poduhvatu", budući da nije imao direktnu kontrolu nad snagama VJ i MUP Srbije koji su ga sprovodili.
Takođe, vijeće je ocenilo da Milutinović nije imao ovlašćenja da spriječi i kazni počinjenje zločina.
Milutinović će, poslije izricanja presude, biti pušten iz pritvora u Sheveningenu čim to bude praktično moguće.
Sudije su presudom ustanovile da je dokazano da su snage Srbije i SRJ 1999. protjerivale hiljade Albanaca sa Kosova raširenom i organizovanom kampanjom terora, uključujući masovna ubistva.
Prihvatajući kao dokazan navod iz optužnice da su ta zlodjela sprovedena u okviru "zajedničkog zločinačkog poduhvata" u kojem su učestvovali optuženi, sudsko vijeće je naznačilo da je dokaz za to organizovanost i masovnost kampanje, "uz upotrebu značajnih državnih resursa", te prikrivanje tela stotina albanskih žrtava u masovnim grobnicama u Srbiji.
Vijeće je konstatovalo da masovno raseljavanje Albanaca sa Kosova nije bilo uzrokovano NATO bombardovanjem, niti sukobom Vojske Jugoslavije i MUP Srbije sa OVK, što je tvrdila odbrana optuženih.
Kao dokazano sudije su prihvatile da su VJ i MUP Srbije u 13 opština širom Kosova, posle početka NATO bombardovanja 24. marta 1999, sistematski napadali naselja sa albanskim stanovništvom, maltretirali, pljačkali i ubijali civile, naređujući im da idu u Albaniju ili Crnu Goru, te paleći njihove kuće i uništavajući imovinu.
"Sudsko vijeće je ustanovilo da su snage VJ i MUP namjerno protjerivale albansko stanovništvo naređujući mu da ode ili stvarajući atmosferu terora kako bi ga naterali da ode", naznačio je sudija Bonomi.
Po njegovim riječima, presudom je kao dokazano ustanovljeno i da su srpske snage, krajem marta 1999, počinile masovna ubistva stotina Albanaca, uključujući žene i djecu, u Đakovici, Celinama, Beloj Crkvi, Maloj Kruši i Suvoj Reci.
Tijela nekih od ubijenih kasnije su pronađena u masovnoj grobnici u Batajnici, naglasio je sudija Bonomi.
U završnoj riječi, u leto prošle godine, tužioci su tvrdili su da su dokazali krivicu svih optuženih i zatražili da oni budu osuđeni na kazne između 20 godina zatvora i doživotnog zatvora.
Nasuprot tome, branioci su tokom svojih završnih izlaganja tvrdili da nema dokaza za krivicu optuženih i da ih stoga sudsko veće mora osloboditi.
Presudu je izreklo sudsko veće predsedavajućeg Ijana Bonomija iz Velike Britanije, u kojem su još Cvetana Kamenova iz Bugarske i Ali Navaz Čouhan iz Pakistana.
Suđenje Milutinoviću i saoptuženima počelo je 10. jula 2006, a završeno je u avgustu prošle godine. Tokom dokaznog postupka, tužioci su izveli 112 svjedoka, a odbrana 120 svjedoka.
Optuženi Šainović i Ojdanić su u pritvoru Tribunala od proleća 2002., a Milutinović od januara 2003, kada su se dobrovoljno predali. Generali Pavković, Lazarević i Lukić dobrovoljno su se predali sudu 2005.
Vrijeme provedeno u pritvoru optuženima će biti uračunato u kaznu.
(agencije/MONDO)
