Kada bi se zelenilo povećalo samo za 10 odsto, to bi odmah smanjilo vrućine u gradskim sredinama.
"Širenje zelenila" moglo bi da spasi milione života, pokazuje nova studija istraživača Univerziteta Monaš u Melburnu.
Drveće u gradovima nije samo "lijepo za imati", ono ima ogroman uticaj na javno zdravlje jer nas hladi.
Stručnjaci su u novom istraživanju izračunali da je povećanje vegetacije u urbanim sredinama za 30 odsto moglo da spriječi više od trećine svih smrtnih slučajeva izazvanih toplotom na globalnom nivou od 2000. do 2019. godine. Ukupno, 1,16 miliona života moglo je da bude spaseno uz više zelenila tokom ovog dvadesetogodišnjeg perioda.
Iako su prednosti zelenih površina po zdravlje dobro poznate, ova studija je prva koja procjenjuje i efekat hlađenja koji zelenilo ima na dnevne temperature i uticaj na odnos između toplote i smrtnosti.
"To nam pruža bolju procjenu koliko je zelenilo korisno u ublažavanju smrtnosti prouzrokovane toplotom. Ovi nalazi ukazuju da očuvanje i širenje zelenila mogu biti potencijalne strategije za snižavanje temperature i ublažavanje zdravstvenih posljedica izloženosti vrućinama", rekao je kaže istraživanja profesor Juming Guo.
Kako gradsko drveće spašava živote?
Izloženost toploti predstavlja veliku prijetnju po javno zdravlje, a ona se dodatno pogoršava zbog klimatskih uslova izazvanih ljudskim djelovanjem.
Između 2000. i 2019. godine, visoke temperature su bile povezane sa pola miliona smrti godišnje, što čini 0,91 odsto svih smrtnih slučajeva na globalnom nivou.
Prema riječima profesora Gua, "u najekstremnijem scenariju globalnog zagrevanja“, procjenjuje se da bi broj smrtnih slučajeva izazvanih vrućinama mogao da iznosi najmanje 2,5 odsto svih smrti u sjevernoj Evropi, pa sve do 16,7 odsto u jugoistočnoj Aziji tokom 2090-ih godina.
Zaustavljanje emisija štetnih gasova najefikasniji je način za smanjenje smrtnih slučajeva izazvanih toplotom.
Ali kako povećanje zelenila takođe može da zaštiti ljude?
Rasprostranjena trava, drveće i druge biljke u gustim urbanim sredinama imaju efekat hlađenja. Vegetacija pravi sjenku, odbija sunčevo zračenje i povećava "evapotranspiraciju" – isparavanje sa tla i biljaka – što podstiče kruženje vazduha.
Tako se smanjuje temperatura okoline, što posledično smanjuje i broj ljudi koji bi bili izloženi ekstremnoj toploti.
Profesor Guo kaže da postoje i dokazi da zelenilo može da utiče na smanjenje rizika smrtnosti uslijed toplote, moguće zbog poboljšanja mentalnog zdravlja, povećanja socijalne uključenosti i fizičke aktivnosti, kao i smanjenja zagađenja vazduha.
Koliko života je moglo da bude spaseno u Evropi?
Studija je pokazala da bi povećanje nivoa vegetacije za 10 odsto, 20 odsto i 30 odsto smanjilo prosječne dnevne temperature za 0,08°C, 0,14°C i 0,19°C.
Zauzvrat, to bi moglo da spriječi 0,86, 1,02 i 1,16 miliona smrtnih slučajeva, što odgovara brojkama od 27,2 odsto, 32,2 odsto i 36,7 odsto ukupnih smrtnih slučajeva koji su zabilježeni usljed vrućina u periodu 2000–2019.
Prema modelu, pozitivni efekti zelenila zavisili bi od niza faktora, uključujući tip klime, kao i socijalno-ekonomski i demografski sastav određenog grada.
Da je nivo vegetacije porastao za 30 odsto, prosečan broj spašenih života između 2000. i 2019. mogao je da bude 396.955 u Evropi.
Najveći broj spašenih života bio bi zabilježen u Aziji - 527.989.
Konkretno, urbane oblasti u južnoj Aziji, istočnoj Evropi i istočnoj Aziji imale bi najviše koristi, odnosno, najveće smanjenje smrtnih slučajeva.
Veza između toplote i smrtnosti procijenjivana je korišćenjem podataka sa 830 lokacija u 53 zemlje, a rezultati su zatim primjenjivani na svaki urbani centar.
Zelenilo je mjereno pomoću Indeksa poboljšane vegetacije (EVI), satelitskog indeksa baziranog na slikama sa Nasinih satelita.
(EUpravo zato/Euronews)
