Britanski mediji sa podsmijehom komentarišu izbor predsjednika i šefice diplomatije EU, ističući da je riječ o neuticajnim diplomatama.
"Gardijanov" uvodničar tvrdi da Evropa, poslije petogodišnjeg natezanja, nije donijela zadovoljavajuću odluku izborom Belgijanca Hermana van Rompija za predsjednika EU i Britanke Ketrin Ešton za visoku predstavnicu za spoljnu i bezbjednosnu politiku.
Prvi predsjednik u istoriji EU biće belgijski premijer koji piše haiku pjesme i o kojem se malo zna, ne samo u svijetu, već i u njegovoj sopstvenoj zemlji. A visoki predstavnik za spoljnu politiku biće sposobna, ali nepoznata laburistička baronica koja je, kako navodi "Gardijan", potpuno opskurna.
Niko se za njima neće okrenuti u Briselu, a kamoli u Pekingu. Evropski kontinent sinoć je napravio korak unazad i propustio značajnu šansu da zaustavi dalje kretanje ka svijetu kojim će dominirati dva pola - Sjedinjene Države i Kina, smatra autor uredničkog komentara u "Gardijanu".
"Fajnenšel tajms" navodi da je taj izbor označio je vrhunac procesa modernizacije koji je trajao čitavu jednu deceniju, a koji bi trebalo da efikasnije usmjeri globalni uticaj Evrope, prenosi Bi-Bi-Si (BBC).
Njihovim izborom rešene su interne razmirice u redovima Unije, no i dalje ostaje otvoreno pitanje da li su na te funkcije izabrani najbolji kandidati, navodi uticajni list.
Evropske diplomate naglašavaju da imenovanje predsjednika iz Belgije i šefa diplomatije iz Britanije odražava potrebu da se izbalansira uticaj velikih i malih članica, da se funkcije podijele između dve najsnažnije političke grupacije i da se obezbijedi da na jedan od najviših položaja bude izabrana žena.
"Fajnenšel tajms" u jednom od komentara ocjenjuje da ni Van Rompuj ni Ešton nisu značajne političke figure i da će mnogi sasvim sigurno smatrati da je Evropa pokazala svoju nesposobnost da udari pečat na globalnu politiku.
U evroskeptičnoj Velikoj Britaniji je, inače, vođena prava kampanja protiv Van Rompuja, koga smatraju "preteranim federalistom", kad je u pitanju dalja integracija EU.
Visokotiražni britanski tabloid "Dejli ekspres" je, čak, na naslovnoj strani napisao: "Britancima rukovodi jedan Belgijanac? Dobra šala."
A u prvom obraćanju medijima po izboru za predsjednika EU, Van Rompij je izjavio da Evropa mora da igra važnu ulogu u svetu i naglasio da je pristalica ulaska novih zemalja u redove dvadeset i sedam država članica Unije.
"Evropa je unija vrijednosti i ima odgovornost da igra važnu ulogu u svijetu", istakao je Van Rompij u prvom obraćanju medijima pošto su ga šefovi država i vlada EU izabrali za predsjednika Savjeta Unije, prenio je RTS. Predsjednik Unije je istakao da je pristalica "daljeg proširivanja Evropske unije u cilju ugrađivanja novih zemalja u svoje redove" u narednim godinama.
Van Rompij je naglasio da nove zemlje mogu postati članice EU "pod uslovom da ispune nužne uslove". Ova izjava je protumačena kao odgovor i na tvrdnje, posebno britanskih medija, da se dosadašnji belgijski premijer odlučno protivi ulasku Turske, kao muslimanske i neevropske zemlje u Evropi. Van Rompij je to izjavio i pre pet godina u belgijskom parlamentu, obrazlažući to stavom da su "temelji Evrope hrišćanski".
Prvi predsjednik EU, kao i visoka predstavnica za spoljnu i bezbjednosnu politiku Ketrin Ešton, stupiće na dužnost 1. decembra.
Prema Ugovoru iz Lisabona, predsjednik EU je, u suštini, predsedavajući Saveta EU koji priprema četiri redovna susreta šefova država ili vlada Unije. Evropski savjet, u kojem su lideri zemalja članica, predsjednik i predsjednik Evropske komisije, određuje smjernice i prioritete opštih politika Unije, mada nema nikakvu zakonodavnu nadležnost. Prema Ugovoru iz Lisabona, predsjednik Savjeta EU treba da "pomaže u postizanju jednoglasja u Savjetu", a Uniju će predstavljati i na međunarodnim skupovima na vrhu.
Visoki predstavnik za spoljnu i bezbjednosnu politiku, funkcija koja takođe proizilazi iz Ugovora iz Lisabona, biće i potpredsednik Evropske komisije zadužen za "međunarodno djelovanje" Unije. Šef diplomatije EU predsjedavaće sastancima ministara inostranih poslova evropske dvadesetsedmorica, učestvovaće u radu Evropskog savjeta, a imaće i posebnu diplomatsku mrežu u svijetu i osoblje.
Sjedinjene Države pozdravile su imenovanje van Rompija za predsjednika EU i Ketrin Ešton za šefa diplomatije, ističući da će to ojačati evropski blok i njegove odnose sa Vašingtonom. Američki predsjednik Barak Obama je u saopštenju naveo da će ova imenovanja "ojačati EU i omogućiti joj da bude još jači partner SAD", prenio je BBC.
(FoNet/MONDO)