Najistaknutiji iranski disidentski sveštenik, veliki ajatolah Hosein Ali Montazeri preminuo je noćas u svojoj kući u 87 godini.
Zvanična iranska novinska agencija IRNA prenijela je vijest o njegovoj smrti bez navođanja funkcije koju je Montazeri imao, prenio je Rojters.
Veliki ajatolah Montazeri je bio arhitekta Islamske revolucije 1979. godine i izabrani nasljednik imama Homeinija prije nego što je, poslije smrti imama 1989. godine, pao u nemilost i uklonjen sa mjesta na koje je zatim doveden ajatolah Ali Hamenei.
U decembru 1997. godine, Montazeri je stavljen u kućni pritvor, pošto je otvoreno kritikovao vlast ajatolaha Hameneija. Kućni pritvor mu je ukinut 2003. godine pošto je to zahtjevalo više od 100 poslanika iranskog parlamenta.
Od ukidanja pritvora živeo je u šitskom svetom gradu Komu, južno od Teherana.
Bio je jedan od vodećih kritičara aktuelnog predsjednika Mahmuda Ahmadinežada na kojeg je bacio fatvu poslije predsjedničkih izbora održanih u junu.
U avgustu, poslije tih izbora, on je opisao svešteničko vođstvo u zemlji kao diktatorsko, ističući da način na koji je vlast postupila prema ljudima koji su protestovali na ulicama "može da dovede do pada režima".
Pristalice ajatolaha Montazerija već su krenule ka svetom šiitskom gradu Komu, gdje će biti obavljena sahrana, navodi se na reformističkom iranskom sajtu Džaras.
Lideri opozicije Mirhosein Musavi i Mehdi Karubi proglasili su ponedjeljak za dan žalosti u cijeloj zemlji i pozvali svoje pristalice da sutra dođu na veliku ajatolahovu sahranu, prenio je Rojters saopštenje objavljeno na Džarasu.
Policija za razbijanje demonstranata već je raspoređena po ulicima u jednom dijelu grada Koma, gdje je Montazeri živio i umro od srčanog udara.
Montazerijeva smrt podudarila se sa ponovnim porastom tenzija u Islamskoj republici, šest mjeseci od održavanja predsjedničkih izbora koji su doveli ovu zemlju, velikog proizvođača nafte, u političku krizu, navodi Rojters.
Na pojedinim sajtovima emitovani su video snimci koji prikazuju na stotine Montazerijevih pristalica koji su izašlo na ulice njegovog rodnog grada Nadžafabada, oplakujući njegovu smrt i uzvikujući slogane "Montazeri, čestitamo ti na tvojoj slobodi", "Diktatore, diktatore, slijedićemo Montazerijev put".
Veb sajt Džaras navodi da je uhapšen proreformistički sveštenik Ahmad Ćabel, kad je kretao na put u Kom da bi prisustvovao sahrani.
Rojters navodi da ove informacije nije bilo moguće provjeriti iz nezavisnih izvora, pošto je stranim medijima zabranjeno da izvještavaju o protestima u Iranu, kao i da putuju na sahranu.
(MONDO/Agencije)