Populistička stranka ANO bivšeg premijera Andreja Babiša vodi na parlamentarnim izborima u Češkoj sa 37 odsto glasova, pokazuju preliminarni rezultati, ali ostaje neizvjesno da li će moći samostalno da formira vladu.
Stranka ANO populističkog milijardera Andreja Babiša vodi na parlamentarnim izborima uČeškoj sa 37 odsto osvojenih glasova, prema preliminarnim rezultatima.
Ankete su ukazivale da bi bivši premijer mogao pobijediti prozapadnu koaliciju koju predvodi aktuelni premijer Petr Fijala, a ti rezultati se sada i potvrđuju. Sa 37 odsto glasova, ANO bi mogao da osvoji više od 80 poslaničkih mesta. Na drugom mjestu je koalicija desnog centra SPOLU sa više od 21 odsto glasova.
Ukupno šest stranaka prešlo je cenzus od 5 odsto za ulazak u donji dom parlamenta, koji broji 200 poslanika. U parlament ulaze i STAN, Pirati, SPD i koalicija Motoristi. Levi blok "Dosta je!" ostaje ispod izbornog praga.
Izlaznost je bila izuzetno visoka, gotovo 70 odsto, dok je u pojedinim mjestima glasalo i više od 90 odsto birača. Za poređenje, 2021. izlaznost je iznosila 65,4 odsto.
Neizvjesno da li će Babiš moći sam da formira vladu
Prvi rezultati obično stižu iz manjih okruga gde ANO i druge opozicione stranke imaju jaču podršku, dok koalicija SPOLU bolje prolazi u većim gradovima, gdje prebrojavanje traje duže. Zbog toga se podrška ANO-u blago smanjuje, dok SPOLU bilježi rast, ali Babiševa stranka i dalje ima ubjedljivo vođstvo.
Babiš, koji je bio premijer od 2017. do 2021. godine, najavio je da cilja na formiranje jednostranačke vlade, ali trenutni rezultati ne ukazuju da će osvojiti apsolutnu većinu, pa će presudan biti učinak ostalih stranaka.
Do sada je premijer bio Petr Fijala iz Građanske demokratske stranke (ODS), koja je sada dio koalicije Motoristi.
Babiš bio član Komunističke partije
Babiš i Viktor Orban su prošle godine bili među osnivačima novog saveza u Evropskom parlamentu, "Patriote za Evropu“. To je označilo značajan zaokret u odnosu na liberalnu grupu Renew, kojoj je Babiš prethodno pripadao.
Zalaže se za odbacivanje migracione i klimatske politike EU, kao i za jačanje nacionalnog suvereniteta. Iako negira proruske stavove, doveo je u pitanje češku inicijativu za nabavku granata za Ukrajinu van granica EU.
Takođe je odbio da u potpunosti podrži NATO ciljeve za povećanje izdvajanja za odbranu.
Babiš je od ulaska u politiku 2013. kontroverzna figura u Češkoj. Pre Baršunaste revolucije 1989. bio je član Komunističke partije, a često ga porede sa bivšim američkim predsjednikom Donaldom Trampom. Protiv njega je vođen postupak zbog navodne prevare u vezi sa subvencijama EU.
