Američki naučnik Tomas Midžli izumitelj je dvije najsmrtonosnije supstance istoriji naše planete. Ovo je priča o njemu...
Inžinjer i hemičar Tomas Midžli (1889 - 1944), ostavio je iza sebe ukupno 117 pronalazaka za koja je dobio najprestižnija američka priznanja, a od posljedica nekih od ovih pronalazaka planeta Zemlja još uvijek ne može da se oporavi!
"Imao je veći uticaj na atmosferu od bilo kog drugog pojedinačnog živog organizma u istoriji Zemlje", ovim riječima je Midžlija opisao Džon Robert Meknil, istoričar životne sredine.
Dva "genijalna" Midžlijeva pronalaska bila su naročito fatalna po ljude i životnu sredinu.
Prvo, dok je radio kao hemijski inženjer za Dženeral Motors, 1921. je otkrio da dodavanje tetraetil olova u benzin rješava problem "trzanja" motora i njegovog bučnog rada. Ovo otkriće dovelo je do teškog trovanja olovom ljudi i prirode širom planete Zemlje, i donijelo Dženeral Motrsu nebrojene milione dolara.
Midžli je postao istaknut i cijenjen zbog poslovanja sa olovnim plinom, postavši 1923. godine potpredsjednik nove Etil benzinske korporacije. Tada je, podstaknut uspjehom olovnog benzina prešao na još jedan tehnološki problem tog doba.
Naime, frižideri 1920-ih godina su često bili užasno rizični jer su koristili opasne plinove koji su ponekad curili. Jedno curenje iz frižidera u bolnici u Klivlendu, Ohajo, 1929. godine ubilo je više od stotinu ljudi. Midžli je krenuo u stvaranje gasa koji bi bio stabilan, nezapaljiv, nekorozivan i bezbjedan za disanje.
I, veoma brzo došao je do rješenja - dihlorodifluorometan, hlorofluorougljenik ili CFC, komercijalno poznat kao freon! Za razliku od jedinjenja koja su se do tada koristila, freon su mogli da udišu ljudi i nije bio zapaljiv. Midžli, koji je bio poznat po svojoj teatralnosti i razmetiljivosti, demonstrirao je korisnost svog izuma Američkom društvu hemičara na njegovom godišnjem sastanku 1930. tako što je udahnuo veliku količinu freona, a zatim ugasio plamen svijeće, pokazujući tako da taj plin nije toksičan niti zapaljiv.
Giganti hemijske industrije momentalno su prešli na korištenje freona, a Midžli je pozdravljen kao heroj nacije - odlikovan je prestižnom Pristlijevom medaljom 1941. godine i imenovan za predsjednika Američkog društva hemičara.
U godinama i decenijama poslije korištenje Freona uticalo je na teška oštećenja ozonskog omotača planete Zemlje i efekat staklene bašte, ali 30 godina prije nego što se saznalo za te posljedice, ovaj naučnik je dobio svoj posljednju "fantastičnu" ideju... Od koje je i sam nastradao.
Naime, 1940. godine Midžli je obolio od paralize, zbog koje je bio vezan za krevet. Njegov pronalazački duh nije mogao da miruje, pa je osmislio složen žičani sistem koji mu je pomagao da ustane iz kreveta. Preminuo je od gušenja, 2. novembra 1944. godine, kada se zapetljao u žice i kada ga je njegov sopstveni uređaj zadavio...
(Mondo.ba)
